Praktyka apteczna wskazuje, iż coraz częściej, w swojej pracy mamy do czynienia z wydrukowaną receptą. Jest to duży plus, przede wszystkim ze względu na fakt, iż obecnie problemy z nieczytelnością dokumentu nie stawią już przeszkody w drodze do realizacji recepty. Farmaceuta nie musi już zgadywać co jest zapisane na recepcie, a w przeszłości było to dość popularne i uzależnione od wiedzy osoby, która taką receptę przedstawiła. Jednak drukowany zapis, szczególnie jeśli przedstawia informacje o leku zbudowane są w oparciu o dane z bazy BLOZ, również może powodować pewne niejasności.

Analizując poruszone kwestie, warto zwrócić uwagę na poniższy przykład - do apteki trafia recepta, na której w jasny i sprecyzowany sposób mamy zapisane:

Controloc 20 14 tabl. (2 blist.po 7 szt.)

Lekarz nie określił odpłatności. Czy farmaceuta może wydać lek ze zniżką? Nie w tym wypadku. Firma rejestrując lek wprowadziła tylko jedno zarejestrowane opakowanie na listy leków refundowanych. Innymi słowy, kod EAN przykładowego leku nie pokrywa się z kodem kreskowym preparatu będącego na listach leków refundowanych. Co za tym idzie, przekazując elektroniczne zestawienie refundacyjne do NFZ, apteka wykazuje nieprawidłowe informacje. Fundusz analizując zestawienia bazuje na kodzie EAN, a ten został zapisany na recepcie w sposób nieadekwatny do refundowanego leku wydawanego przez farmaceutę. Jak zatem powinien brzmieć prawidłowy zapis? Odpowiedź jest jedna:

Controloc 20 14 tabl. (blistry)

Niewielka różnica, ale jeśli spojrzeć na to pod kątem sprawozdawczości, tylko taka rejestracja (ten EAN) znajduje się na listach leków refundowanych. Tylko dla tego leku została określona urzędowa cena detaliczna oraz limit. Taki zapis gwarantuje, że farmaceuta po przyjęciu recepty i ustaleniu dla niego odpowiedniej zniżkowej odpłatności, nie będzie podczas kontroli obciążony karą za błędy w zestawieniach refundacyjnych.

Jak na razie, takich przypadków nie jest zbyt wiele. Wynika to z niepełnej cyfryzacji służby zdrowia, a w szczególności znacznej części gabinetów lekarskich. Nadal preferowana jest recepta wypisana ręcznie. Dla przestrogi zilustrowano poniżej kilka przykładów takich produktów leczniczych, które we wskazanych wcześniej przypadkach mogą być kwestionowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

• Sumamed forte 1 but.a 15ml (HDPE) - nierefundowany
• Sumamed forte 20 ml (butelka) - refundowany
• Tialorid 50 tabl. - nierefundowany
• Tialorid 50 tabl. (poj.plast.w pudeł.) - refundowany
• Iruxol Mono 20 g - refundowany
• Iruxol Mono 30 g - nierefundowany
• Contix 20 14 tabl. (poj.) - nierefundowany
• Contix 20 14 tabl. (blistry) - refundowany

O ile w niektórych przypadkach można łatwo spostrzec błąd w zapisanym opakowaniu, to w niektórych, mimo dobrych zamiarów lekarza (większe opakowanie maści Iruxol Mono), refundacja może być kwestionowana. Podkreślam, że te zapisy dotyczą tylko recept drukowanych, gdzie jasno i precyzyjnie określony jest rodzaj opakowania.

Kolejny kontrowersyjny zapis, o którego interpretację zabiegała Okręgowa Izba Aptekarska, to sprawa wielkości i ilości opakowań na recepcie. Oto przykłady zapisów, odnośnie których Izba Aptekarska miała pewne wątpliwości:

Polprazol 20  op. 56 kaps. 1x1
Polprazol 20 op. (56 kaps.) 1x1
Polprazol 20 op 28 kaps. 2 op. 1x1
Polprazol 20 56 kaps. 1x1

Szerszy opis można znaleźć na stronie internetowej samorządu aptekarskiego. Z założenia zapisy te przedstawiają taką samą liczbę tabletek. Jednak dowolność, a co za tym idzie i refundacja, nie jest już tak oczywista. Każdy z tych zapisów może powodować, że wydany przez farmaceutę Polprazol w konfiguracji 2x28 kaps lub 4x14 kaps. da inną odpłatność i inny zwrot kosztów zarówno dla nabywcy leku, jak i dla NFZ, jako głównego płatnika.

Izba Aptekarska zwróciła się z oficjalnym zapytaniem do Ministerstwa Zdrowia o zabranie stanowiska w sprawie. Z odpowiedzi uzyskanej 31 stycznia 2013 roku wynika, iż w przypadku tak niejednoznacznych zapisów, farmaceuta realizujący zlecenie powinien przyjąć zapis o ilości tabletek, kapsułek itp., jako główny wyznacznik recepty. Co oznacza, że zapis Polprazol 20 2op 28 kaps. zobowiązuje farmaceutę do wydania sumarycznej liczby 28 kapsułek tegoż preparatu w dowolnej konfiguracji. Do przestrzegania tej reguły zostali zobowiązani również dyrektorzy wszystkich oddziałów Narodowego Funduszu Zdrowia.

Niestety, resort zdrowia oparł swoją odpowiedź wyłącznie na jednym przykładzie, co w niektórych przypadkach może budzić nadal sporo kontrowersji. Najbezpieczniejsza metoda zapisu leku nadal będzie opierać się na podaniu sumarycznej liczby jednostek dawkowania (tabletka, kapsułka, globulka), w której pomija się zapis o ilości opakowań.

Te dwa przykłady świadczą o tym, że w kwestii leków, ich prawidłowej ordynacji i refundacji, jest jeszcze bardzo dużo do powiedzenia i skorygowania tak, aby osoba wychodząca z gabinetu lekarskiego nie napotykała problemów z wykupieniem preparatu podlegającego refundacji, która zgodnie z obecnym prawem przysługuje osobie ubezpieczonej.