WskazaniaCiągła skojarzona hormonalna terapia zastępcza (HTZ) w objawach niedoboru estrogenów u kobiet po menopauzie z zachowaną macicą i po upływie przynajmniej 12 m-cy od wystąpienia ostatniego krwawienia miesiączkowego. Doświadczenie w leczeniu kobiet powyżej 65 lat jest ograniczone.DawkowanieProdukt leczniczy to skojarzona HTZ; Należy przyjmować 1 kaps./dobę, wieczorem z posiłkiem (kaps. należy przyjmować codziennie bez przerw). W przypadku rozpoczynania i kontynuowania leczenia objawów pomenopauzalnych należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę przez najkrótszy okres. Ciągłe leczenie skojarzone można rozpocząć od produktu leczniczego w zależności od czasu, jaki upłynął od menopauzy, oraz nasilenia objawów. Kobiety, u których występuje naturalna menopauza, powinny rozpocząć leczenie produktem po 12 m-cach od wystąpienia ostatniego naturalnego krwawienia miesiączkowego. W przypadku menopauzy wywoływanej chirurgicznie, leczenie można rozpocząć natychmiast. Pacjentki zmieniające leczenie z terapii ciągłej sekwencyjnej lub terapii cyklicznej powinny zakończyć cykl 28-dniowy, a następnie rozpocząć stosowanie produktu. Pacjentki zmieniające leczenie z innego produktu złożonego przyjmowanego w sposób ciągły mogą rozpocząć leczenie w dowolnym momencie. Pominięcie dawki. W przypadku pominięcia dawki należy ją przyjąć tak szybko, jak to możliwe. Jeśli upłynęło więcej niż 12 h, leczenie należy kontynuować stosując kolejną kapsułkę bez przyjmowania pominiętej kaps. Pominięcie dawki może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia krwawienia międzymiesiączkowego lub plamienia. Dzieci i młodzież. Produkt leczniczy nie jest wskazany do stosowania u dzieci.PrzeciwwskazaniaRozpoznany, przebyty lub podejrzewany rak piersi. Rozpoznane lub podejrzewane nowotwory złośliwe estrogenozależne (np. rak endometrium). Nierozpoznane krwawienie z dróg rodnych. Nieleczona hiperplazja endometrium. Choroba zakrzepowo-zatorowa w wywiadzie lub występująca obecnie (zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna). Rozpoznane zaburzenia związane z trombofilią (np. niedobór białka C, białka S lub antytrombiny). Czynna lub niedawno przebyta choroba zakrzepowo-zatorowa (np. dławica piersiowa, zawał mięśnia sercowego). Ostra choroba wątroby lub choroba wątroby w wywiadzie, jeśli wyniki testów czynnościowych wątroby nie wróciły do wartości prawidłowych. Porfiria. Rozpoznana nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożnościW przypadku leczenia objawów menopauzy, HTZ należy rozpoczynać jedynie, gdy mają one negatywny wpływ na jakość życia pacjentki. We wszystkich przypadkach należy co najmniej raz w roku dokonywać starannej oceny ryzyka i korzyści, a HTZ można kontynuować, dopóki korzyści przeważają nad ryzykiem. Dane dotyczące ryzyka związanego ze stosowaniem HTZ w przypadku przedwczesnej menopauzy są ograniczone. Jednak ze względu na mniejsze ryzyko bezwzględne u młodszych kobiet, stosunek korzyści do ryzyka u tych kobiet może być korzystniejszy niż u kobiet starszych. Przed rozpoczęciem lub wznowieniem HTZ należy zebrać pełny wywiad lekarski (z uwzględnieniem wywiadu rodzinnego). Badanie przedmiotowe (w tym badanie narządów miednicy i piersi) powinno być ukierunkowane na dane z wywiadu oraz przeciwwskazania i ostrzeżenia dotyczące stosowania produktu. W trakcie leczenia zaleca się przeprowadzanie okresowych badań kontrolnych, których rodzaj i częstość należy dostosować do potrzeb każdej pacjentki. Pacjentki powinny być poinformowane, jakie zmiany w obrębie piersi wymagają zgłoszenia lekarzowi lub pielęgniarce. Należy przeprowadzać badania, w tym mammografię, zgodnie z obecnie przyjętą praktyką badań przesiewowych, z uwzględnieniem sytuacji klinicznej każdej pacjentki. Pacjentka powinna być obserwowana szczególnie starannie, jeśli któryś z niżej wymienionych stanów występuje obecnie, występował w przeszłości i/lub ulegał pogorszeniu w okresie ciąży albo stosowanej wcześniej terapii hormonalnej. Należy pamiętać, że produkt leczniczy może spowodować ponowne pojawienie się lub pogorszenie tych stanów, do których w szczególności należą: mięśniaki gładkie (włókniakomięśniaki macicy) lub endometrioza; czynniki ryzyka wystąpienia zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (patrz niżej); czynniki ryzyka rozwoju nowotworów estrogenozależnych, np. rak piersi u krewnych w pierwszym stopniu pokrewieństwa; nadciśnienie tętnicze; choroby wątroby (np. gruczolak wątrobowokomórkowy); cukrzyca z obecnością powikłań naczyniowych lub bez powikłań naczyniowych; kamica żółciowa; migrena lub (silne) bóle głowy; toczeń rumieniowaty układowy; rozrost endometrium w wywiadzie; padaczka; astma oskrzelowa; otoskleroza. Leczenie należy przerwać w przypadku wystąpienia któregokolwiek przeciwwskazania lub w przypadku wystąpienia: żółtaczki lub pogorszenia czynności wątroby; znacznego wzrostu ciśnienia tętniczego krwi; pojawienia się bólów głowy o typie migrenowym; ciąży. U kobiet z zachowaną macicą długotrwałe przyjmowanie samych estrogenów zwiększa ryzyko wystąpienia hiperplazji i raka błony śluzowej macicy (endometrium). Obserwowane ryzyko raka endometrium u kobiet stosujących tylko estrogeny jest 2-12 razy większe niż u kobiet niestosujących HTZ, w zależności od czasu trwania leczenia i dawki estrogenu. Po zakończeniu leczenia podwyższone ryzyko może utrzymywać się jeszcze przez co najmniej 10 lat. Dodanie progestagenu cyklicznie przez co najmniej 12 dni w miesiącu, w cyklu 28-dniowym, lub ciągłe stosowanie złożonej terapii estrogenowo-progestagenowej u kobiet, u których nie przeprowadzono histerektomii, zapobiega nadmiernemu ryzyku związanemu ze stosowaniem HTZ obejmującej wyłączenie estrogeny. W 1-szych m-cach leczenia mogą wystąpić krwawienia międzymiesiączkowe lub plamienia. Jeśli krwawienia lub plamienia pojawią się w późniejszym okresie lub utrzymują się mimo zaprzestania leczenia, należy przeprowadzić diagnostykę, obejmującą np. biopsję endometrium w celu wykluczenia nowotworu złośliwego endometrium. Dostępne dane naukowe wskazują na zwiększone ryzyko wystąpienia raka piersi u kobiet przyjmujących HTZ w postaci skojarzenia estrogenu i progestagenu lub samego estrogenu, w zależności od czasu trwania HTZ. Randomizowane, kontrolowane placebo badanie Women’s Health Initiative (WHI) oraz metaanaliza prospektywnych badań epidemiologicznych zgodnie potwierdzają zwiększone ryzyko wystąpienia raka piersi u kobiet przyjmujących złożoną estrogenowo-progestagenową HTZ; ryzyko to staje się widoczne po ok. 3 (1-4) latach. W badaniu WHI nie stwierdzono wzrostu ryzyka wystąpienia raka piersi u kobiet po histerektomii, stosujących estrogenową HTZ. W badaniach obserwacyjnych zgłaszano głównie niewielkie zwiększenie ryzyka wystąpienia raka piersi, które jest niższe niż u kobiet stosujących produkty złożone estrogenowo-progestagenowe. Wyniki szeroko zakrojonej metaanalizy wykazały, że po zaprzestaniu terapii dodatkowe ryzyko z czasem maleje, a czas powrotu do poziomu początkowego zależy od czasu trwania HTZ. Jeśli HTZ trwała ponad 5 lat, ryzyko może się utrzymywać przez 10 lat lub dłużej. HTZ, zwłaszcza w postaci złożonych produktów estrogenowo-progestagenowych, prowadzi do zwiększenia gęstości obrazów mammograficznych, co może utrudnić wykrywanie raka piersi metodą radiologiczną. Rak jajnika występuje znacznie rzadziej niż rak piersi. Dane epidemiologiczne pochodzące z dużej metaanalizy sugerują nieznacznie zwiększone ryzyko u kobiet stosujących estrogenową HTZ lub złożoną HTZ estrogenowo-progestagenową, które ujawnia się w ciągu 5 lat stosowania i zmniejsza się z czasem po zaprzestaniu leczenia. Niektóre inne badania, w tym badanie WHI, sugerują, że stosowanie skojarzonej HTZ może wiązać się z podobnym lub nieznacznie mniejszym ryzykiem. HTZ jest związana z 1,3-3-krotnym wzrostem ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ), tj. zakrzepicy żył głębokich lub zatorowości płucnej. Wystąpienie ŻChZZ jest bardziej prawdopodobne w 1-szym roku stosowania HTZ niż później. U pacjentek z rozpoznanymi zaburzeniami zakrzepowymi ryzyko wystąpienia ŻChZZ jest zwiększone, a HTZ dodatkowo zwiększa to ryzyko. Stosowanie HTZ u tych pacjentek jest zatem przeciwwskazane. Do najczęściej uznawanych czynników ryzyka wystąpienia ŻChZZ należą: stosowanie estrogenów, starszy wiek, poważny zabieg chirurgiczny, długotrwałe unieruchomienie, otyłość (BMI >30 kg/m2), ciąża/połóg, toczeń rumieniowaty układowy (TRU) oraz nowotwór złośliwy. Nie ma zgodności co do ewentualnej roli żylaków w rozwoju ŻChZZ. Należy zwrócić szczególną uwagę na zapobieganie ŻChZZ. W przypadku dłuższego unieruchomienia przewidywanego po planowanej operacji zaleca się czasowe przerwanie HTZ 4-6 tyg. wcześniej. Nie należy wznawiać leczenia do momentu odzyskania pełnej sprawności ruchowej przez pacjentkę. Kobietom, które dotychczas same nie chorowały na ŻChZZ, lecz choroba ta wystąpiła u ich krewnych 1. stopnia w młodym wieku, można zaproponować badania przesiewowe po dokładnym rozważeniu ich ograniczeń (w badaniach przesiewowych rozpoznawana jest tylko część zaburzeń zakrzepowych). HTZ jest przeciwwskazana, jeśli zaburzenia zakrzepowe zostaną stwierdzone na podstawie obciążeń rodzinnych lub zaburzenie określane jest jako ciężkie (np. niedobór antytrombiny, białka S, białka C, lub kombinacja tych zaburzeń). Kobiety leczone przewlekle lekami przeciwzakrzepowymi wymagają dokładnego rozważenia stosunku korzyści do ryzyka związanego ze stosowaniem HTZ. Jeśli po rozpoczęciu leczenia wystąpi ŻChZZ, produkt należy odstawić. Pacjentki należy poinstruować, by w razie wystąpienia objawów choroby zakrzepowo-zatorowej (np. bolesnego obrzęku podudzia, nagłego bólu w klatce piersiowej, duszności) natychmiast skontaktowały się z lekarzem. Randomizowane kontrolowane badania kliniczne nie dowiodły, że stosowanie estrogenowo-progestagenowej lub estrogenowej HTZ u kobiet z chorobą wieńcową lub kobiet, u których ona nie występuje, chroni przed zawałem mięśnia sercowego. Względne ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej podczas stosowania złożonej HTZ estrogenowo-progestagenowej jest nieznacznie podwyższone. Ponieważ wyjściowe bezwzględne ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej jest silnie uzależnione od wieku, liczba dodatkowych przypadków choroby wieńcowej spowodowanej stosowaniem estrogenowo-progestagenowej HTZ u zdrowych kobiet w wieku okołomenopauzalnym jest bardzo mała, ale będzie się zwiększać wraz z wiekiem. Dane z randomizowanych kontrolowanych badań klinicznych nie wykazały zwiększonego ryzyka wystąpienia choroby wieńcowej u kobiet po histerektomii, stosujących estrogenową HTZ. Stosowanie złożonej terapii estrogenowo-progestagenowej lub wyłącznie estrogenowej wiąże się z 1,5-krotnym wzrostem ryzyka wystąpienia niedokrwiennego udaru mózgu. Ryzyko względne nie zmienia się w zależności od wieku ani czasu od menopauzy. Wyjściowe ryzyko udaru jest jednak w znacznym stopniu uzależnione od wieku, zatem całkowite ryzyko udaru u kobiet stosujących HTZ wzrasta wraz z wiekiem. Estrogeny mogą powodować zatrzymanie płynów i dlatego należy uważnie obserwować pacjentki z zaburzeniami czynności serca lub nerek. Kobiety z występującą wcześniej hipertriglicerydemią powinny być uważnie obserwowane w trakcie terapii zastępczej estrogenami lub innej hormonalnej terapii zastępczej, ponieważ zgłaszano rzadkie przypadki, w których znaczne zwiększenie stężenia triglicerydów w osoczu prowadziło do zapalenia trzustki po zastosowaniu terapii estrogenami. Estrogeny zwiększają stężenie globuliny wiążącej tyroksynę (TBG), co prowadzi do zwiększenia całkowitej ilości tyroksyny w krwiobiegu, które można stwierdzić za pomocą pomiaru stężenia jodu związanego z białkiem (PBI), stężenia T4 (za pomocą metody kolumnowej lub radioimmunologicznej) i stężenia T3 (za pomocą metody radioimmunologicznej). Dochodzi do zmniejszenia wychwytu T3, co odzwierciedla wzrost stężenia TBG. Stężenia wolnego T4 i wolnego T3 pozostają bez zmian. Może nastąpić zwiększenie stężenia innych białek wiążących osocza, np. globuliny wiążącej kortyzol (CBG), globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG), prowadząc, odpowiednio, do zwiększonego stężenia kortykosteroidów i steroidów płciowych. Stężenia wolnych i biologicznie czynnych hormonów pozostają bez zmian. Może dojść do zwiększenia stężenia innych białek osocza (angiotensynogeun, substratu reniny, a-I-antytrypsyny, ceruloplazminy). Stosowanie HTZ nie wpływa na poprawę funkcji poznawczych. Istnieją dane wskazujące na zwiększone ryzyko wystąpienia otępienia u kobiet rozpoczynających terapię ciągłą złożoną lub estrogenową HTZ powyżej 65 lat. Produkt nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.InterakcjeNie przeprowadzono badań dotyczących interakcji produktu z innymi produktami leczniczymi. Interakcje międzylekowe estradiolu i progesteronu zostały szczegółowo zbadane i dobrze poznane. Zarówno estrogeny, jak i progesteron, są metabolizowane przez cytochrom P450. Metabolizm estrogenów i progestagenów może ulec nasileniu pod wpływem jednoczesnego stosowania substancji nasilających aktywność enzymów metabolizujących leki, w szczególności enzymów cytochromu P-450, takich jak leki przeciwdrgawkowe (np. fenobarbital, fenytoina, karbamazepina) oraz np. ryfampicyna, ryfabutyna, newirapina, efawirenz i gryzeofulwina. Produkty ziołowe zawierające ziele dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum) mogą pobudzać metabolizm estrogenów i progestagenów. Natomiast rytonawir i nelfinawir, choć znane jako silne inhibitory, wykazują działanie pobudzające, gdy są stosowane jednocześnie z hormonami steroidowymi. Z klinicznego punktu widzenia zwiększony metabolizm estrogenów i progestagenów może prowadzić do osłabienia działania tych hormonów i zmian charakteru krwawień z dróg rodnych. Ketokonazol i inne inhibitory CYP450-3A4 mogą zwiększać biodostępność progesteronu. Takie interakcje mogą zwiększać częstość występowania działań niepożądanych związanych ze stosowaniem progesteronu, takich jak nudności, tkliwość piersi, bóle głowy. Wykazano, że jednoczesne stosowanie hormonalnych produktów antykoncepcyjnych zawierających estrogeny prowadzi do istotnego zmniejszenia stężenia lamotryginy w osoczu na skutek indukcji glukuronidacji lamotryginy. Może to zmniejszać kontrolę napadów drgawkowych. Mimo że nie badano potencjalnych interakcji pomiędzy hormonalną terapią zastępczą a lamotryginą, należy brać pod uwagę wystąpienie podobnych interakcji, prowadzących do zmniejszenia kontroli napadów drgawkowych u kobiet przyjmujących oba produkty lecznicze jednocześnie. Progesteron może zwiększać stężenie cyklosporyny w osoczu.Ciąża i laktacjaProdukt nie jest wskazany do stosowania w okresie ciąży. Jeżeli w trakcie leczenia produktem leczniczym pacjentka zajdzie w ciążę, natychmiast należy przerwać jego stosowanie. Większość dotychczas przeprowadzonych badań epidemiologicznych nie wykazało działania teratogennego lub fetotoksycznego produktów złożonych zawierających estogeny i progestageny, w przypadkach niezamierzonego przyjmowania produktu we wczesnej ciąży. Brak wystarczających danych dotyczących stosowania estradiolu/progesteronu u kobiet w ciąży. Produkt nie jest wskazany do stosowania w okresie laktacji. Produkt nie jest wskazany do stosowania u kobiet w wieku rozrodczym.Działania niepożądaneDo najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem produktu w badaniach klinicznych należały: tkliwość piersi (10,4%), ból głowy (3,4%), nudności (2,2%), ból miednicy (3,1%), krwawienie z dróg rodnych (3,4%) i upławy (3,4%). Bezpieczeństwo stosowania estradiolu i progesteronu oceniano w trwającym 1 rok badaniu fazy III z udziałem 1835 kobiet po menopauzie (1684 kobiet leczono estradiolem i progesteronem w kapsułkach przyjmowanych raz/dobę, a 151 kobiet otrzymywało placebo. Większość kobiet (ok. 70%) w grupach otrzymujących leczenie aktywne stosowało produkt przez ł326 dni. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (niezbyt często) niedokrwistość. Zaburzenia ucha i błędnika: (niezbyt często) zawroty głowy pochodzenia błędnikowego. Zaburzenia endokrynologiczne: (niezbyt często) hirsutyzm. Zaburzenia oka: (niezbyt często) zaburzenia widzenia. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) wzdęcia, ból brzucha, nudności; (niezbyt często) uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej, tkliwość brzucha, zaparcia, biegunka, niestrawność, hiperfagia, suchość w jamie ustnej, uczucie dyskomfortu w jamie ustnej, wymioty, zaburzenia smaku, wzdęcia, ostre zapalenie trzustki. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) zmęczenie; (niezbyt często) dreszcze. Zaburzenia układu immunologicznego: (niezbyt często) nadwrażliwość. Zakażenia i zarażenia pasożytnicze: (niezbyt często) zapalenie żołądka i jelit, czyrak, zakażenie pochwy, drożdżyca pochwy i sromu, zakażenia grzybicze pochwy i sromu, ostre zapalenie ucha środkowego. Badania diagnostyczne: (często) zwiększenie mc.; (niezbyt często) zmniejszenie mc., wydłużenie czasu protrombinowego, zwiększenie stężenia białka S, nieprawidłowe wyniki testów wątrobowych, nieprawidłowe ciśnienie krwi, zwiększenie stężenia fibrynogenu we krwi, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej we krwi, zwiększenie aktywności AspAT/AlAT, wydłużenie czasu częściowej tromboplastyny po aktywacji. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (niezbyt często) zatrzymanie płynów, hiperlipidemia, hiperfagia, hiperurykemia. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (często) ból pleców; (niezbyt często) ból mięśniowo-szkieletowy, ból kończyn, ból stawów, kurcze mięśni. Nowotwory łagodne, złośliwe i nieokreślone (w tym torbiele i polipy): (niezbyt często) rak piersi, torbiel przydatków macicy. Zaburzenia układu nerwowego: (często) zawroty głowy, ból głowy; (niezbyt często) zaburzenia uwagi, zaburzenia pamięci, migrena z aurą, parestezje, halucynacje węchowe, senność. Zaburzenia psychiczne: (niezbyt często) zaburzenia snu, nietypowe sny, pobudzenie, lęk, stany depresyjne, bezsenność, drażliwość, zmiany nastroju, zwiększone libido. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (bardzo często) tkliwość piersi; (często) ból piersi, ból miednicy, ból/skurcz macicy, upławy, krwawienie z dróg rodnych; (niezbyt często) zaburzenia piersi (zwapnienie, wydzielina, uczucie dyskomfortu, powiększenie piersi, obrzęk, dysplazja sutka, ból sutka, łagodny nowotwór piersi, zaburzenia macicy/szyjki macicy (dysplazja, polip, torbiel, krwawienie z macicy, mięśniak gładki, polip macicy, krwawienie), przerost endometrium, nieprawidłowy wynik biopsji, uderzenia gorąca, krwotok maciczny, krwawienie pomenopauzalne, świąd sromu i pochwy. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) trądzik, nadmierne wypadanie włosów; (niezbyt często) suchość skóry, świąd, wysypka, teleangiektazja. Zaburzenia naczyniowe: (niezbyt często) nadciśnienie tętnicze, zakrzepowe zapalenie żył powierzchniowych. Ryzyko raka piersi: u kobiet stosujących skojarzoną terapię estrogenowo-progestagenową przez ponad 5 lat odnotowano maks. 2-krotnie większe ryzyko rozpoznania raka piersi. Zwiększenie ryzyka u kobiet stosujących terapię estrogenową jest mniejsze niż u osób stosujących produkty złożone zawierające estrogen i progestagen. Poziom ryzyka zależy od czasu trwania leczenia, szczegóły patrz ChPL. Ryzyko wystąpienia raka endometrium wynosi ok. 5/1000 kobiet z zachowaną macicą, niestosujących HTZ. Nie zaleca się stosowania HTZ estrogenowej u kobiet z zachowaną macicą ze względu na wzrost ryzyka wystąpienia raka endometrium. W zależności od czasu stosowania terapii estrogenowej i dawek estrogenów wzrost ryzyka wystąpienia raka endometrium w badaniach epidemiologicznych wahał się od 5 do 55 dodatkowych przypadków rozpoznawanych na każde 1000 kobiet w wieku 50-65 lat. Włączenie progestagenu do terapii estrogenowej przez przynajmniej 12 dni cyklu może zapobiec wzrostowi ryzyka. W badaniu Mllion Women Study stosowanie przez 5 lat złożonej (sekwencyjnej lub ciągłej) HTZ nie powodowało zwiększenia ryzyka raka endometrium (RR 1,0 (0,8–1,2)). Stosowanie HTZ obejmującej jedynie estrogeny lub skojarzenie estrogenów z progestagenami wiąże się z nieznacznie zwiększonym ryzykiem rozpoznania raka jajnika. Metaanaliza 52 badań epidemiologicznych wykazała zwiększone ryzyko wystąpienia raka jajnika u kobiet stosujących HTZ w porównaniu z kobietami, które nigdy nie stosowały HTZ (RR 1,43, 95% CI 1,31-1,56). W przypadku kobiet w wieku 50-54 lat stosujących HTZ przez 5 lat, wynik ten daje ok. 1 dodatkowy przypadek na 2000 kobiet. Wśród kobiet w wieku 50-54 lat, które nie stosują HTZ, w okresie 5 lat rak jajnika zostanie rozpoznany u ok. 2/2000 kobiet. HTZ jest związana z 1,3-3-krotnym wzrostem względnego ryzyka wystąpienia ŻChZZ, tj. zakrzepicy żył głębokich lub zatorowości płucnej. Wystąpienie ŻChZZ jest bardziej prawdopodobne w 1-szym roku stosowania HTZ niż później. Ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej jest nieznacznie większe u kobiet powyżej 60 lat stosujących HTZ w postaci złożonych produktów estrogenowo-progestagenowych. Stosowanie terapii preparatami zawierającymi wyłącznie estrogen oraz preparatami złożonymi zawierającymi estrogen i progestagen powoduje maks. 1,5-krotny wzrost względnego ryzyka wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu. Ryzyko wystąpienia udaru krwotocznego nie zwiększa się podczas stosowania HTZ. Ryzyko względne nie zależy od wieku ani czasu trwania leczenia, ale ponieważ wyjściowe ryzyko jest silnie zależne od wieku, całkowite ryzyko wystąpienia udaru u kobiet stosujących HTZ będzie wzrastać wraz z wiekiem; szczegóły, patrz ChPL. Inne działania niepożądane zgłaszane w związku ze stosowaniem estrogenów i progestagenów: choroba pęcherzyka żółciowego; zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: ostuda, rumień wielopostaciowy, rumień guzowaty, plamica naczyniowa; prawdopodobna demencja powyżej 65 lat.PrzedawkowanieZarówno estradiol, jak i progestagen, są substancjami o niskiej toksyczności. W przypadku przedawkowania mogą wystąpić takie objawy, jak: nudności, wymioty, tkliwość piersi, zawroty głowy, ból brzucha, senność/zmęczenie oraz krwawienie z odstawienia. Jest mało prawdopodobne, aby konieczne było zastosowanie jakiegokolwiek określonego leczenia lub leczenia objawowego. Powyższe informacje dotyczą także przedawkowania przez dzieci.DziałanieSubstancja czynna, syntetyczny 17b-estradiol, jest identyczna pod względem chemicznym i biologicznym z endogennym ludzkim estradiolem. Uzupełnia niedobory produkcji estrogenów u kobiet w okresie menopauzy oraz łagodzi objawy menopauzy. Substancja czynna, progesteron, jest naturalnym progestagenem, który jest chemicznie i biologicznie identyczny z endogennym progesteronem ludzkim. Z uwagi na to, że estrogeny powodują rozrost endometrium, stosowanie estrogenów w monoterapii zwiększa ryzyko hiperplazji i raka endometrium. Włączenie progestagenu znacznie zmniejsza ryzyko zależnej od estrogenów hiperplazji endometrium u kobiet, u których nie wykonano histerektomii.Skład1 kaps. miękka zawiera 1 mg estradiolu (w postaci estradiolu półwodnego) i 100 mg progesteronu.
Rx
LaktacjaLek może przenikać do mleka kobiet karmiących piersią.
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria XBadania przeprowadzone na zwierzętach lub u ludzi wykazały nieprawidłowości płodu w wyniku stosowania danego leku bądź istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód ludzki i ryzyko zdecydowanie przewyższa potencjalne korzyści z jego zastosowania.
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria XBadania przeprowadzone na zwierzętach lub u ludzi wykazały nieprawidłowości płodu w wyniku stosowania danego leku bądź istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód ludzki i ryzyko zdecydowanie przewyższa potencjalne korzyści z jego zastosowania.
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria XBadania przeprowadzone na zwierzętach lub u ludzi wykazały nieprawidłowości płodu w wyniku stosowania danego leku bądź istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód ludzki i ryzyko zdecydowanie przewyższa potencjalne korzyści z jego zastosowania.
Wykaz BProdukt leczniczy zawierający substancję czynną silnie działającą.
LukrecjaLukrecja (glycyrrhizina) w cukierkach, tabletkach wykrztuśnych i innych produktach prowadzi do nadmiernej utraty potasu przez organizm, prowadzącej do hipokaliemii. Diuretyk pętlowy zwiększa wydalanie jonów potasowych, chlorkowych, magnezowych, wapniowych i fosforanowych, co może powodować osłabienie, kurcze i bóle mięśni, porażenia, zaburzenia przewodzenia i rytmu serca oraz zatrzymanie krążenia. Hipokaliemia powoduje zwiększenie toksycznego działania glikozydów naparstnicy na mięsień sercowy (potas współzawodniczy z naparstnicą o miejsce wiązania z enzymem warunkującym działanie pompy sodowo-potasowej. Interakcja lukrecja-naparstnica może powodować bradykardię, blok zatokowo-przedsionkowy, częstoskurcz przedsionkowy z blokiem i częstoskurcz węzłowy.
DziurawiecNie stosować podczas przyjmowania leku. Ziele dziurawca (Hypericum perforatum) może osłabić skuteczność równocześnie stosowanych leków, w przypadku innych leków może powodować nasilenie działań niepożądanych.
Komentarze
[ z 0]