Uprawnienia dodatkowe pacjentów – niezbędne dokumenty

Nadrzędnym dokumentem regulującym kryteria i niezbędne dokumenty warunkujące zaliczenie chorego do uprzywilejowanej grupy oraz szczegółowe sposoby określania uprawnień dodatkowych dla inwalidów wojennych, wojskowych oraz osób represjonowanych jest ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz nowe rozporządzenie w sprawie recept lekarskich z dnia 8 marca 2011 r.


Przypominam, że jeśli pacjent należy do kategorii IB bądź IW, symbol uprawnienia dodatkowego należy umieścić w polu Uprawnienia dodatkowe z prawej strony recepty, poniżej numeru określającego płatnika (oddział NFZ). Podobnie jak w przypadku okazania aktualnego dowodu ubezpieczenia potwierdzającego prawo do świadczeń zdrowotnych finansowanych z budżetu państwa, także i w tym przypadku, należy przedstawić lekarzowi dokument poświadczający przynależność do uprzywilejowanej kategorii. Należy jednak zaznaczyć, że w myśl art. 45 ustęp 2 ustawy o świadczeniach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, osoba realizująca druk recepty z oznaczeniem IB, IW lub ZK zobowiązana jest do okazania takiego dokumentu również farmaceucie, który niezwłocznie dokonuje właściwej adnotacji na rewersie blankietu. Warto również zwrócić uwagę, że osoby te dodatkowo mają prawo do korzystania z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach poza wszelką kolejnością.


Uprawnienia IB
Zgodnie z art. 45, prawo do bezpłatnego zaopatrzenia w produkty lecznicze wydawane z przepisu lekarza przysługuje m. in. inwalidom wojennym, osobom represjonowanym, współmałżonkom pozostających na ich wyłącznym utrzymaniu, a także wdowom i wdowcom po poległych żołnierzach i zmarłych inwalidach wojennych, uprawnionych do otrzymywania renty rodzinnej. Wśród dokumentów potwierdzających przynależność do kategorii IB wymienia się:


Uwaga: Przepisy nie określają w sposób jednoznaczny dokumentów potwierdzających uprawnienia małżonków pozostających na wyłącznym utrzymaniu inwalidów wojennych lub osób represjonowanych oraz wdów lub wdowców po tych osobach.

  • inwalida wojenny – książka inwalidy wojennego-wojskowego wystawiona przez ZUS. Wygląd: zielona, oprawa, twarda, oznaczenie przy numerze renty WZIW. Wymiana tego dokumentu dotyczy wyłącznie inwalidy wojennego.
  • współmałżonkowie pozostający na wyłącznym utrzymaniu inwalidy wojennego lub osoby represjonowanej – imienne zaświadczenie wydawane w formie decyzji przez Narodowy Fundusz Zdrowia, zaświadczenie z urzędu skarbowego o nieuzyskiwaniu dochodów podlegających opodatkowaniu, odpis z akt stanu cywilnego lub inny dokument jednoznacznie stwierdzający zawarcie małżeństwa.
  • wdowa lub wdowiec po zmarłym inwalidzie wojennym – legitymacja rencisty (emeryta) ze stosownym wpisem uprawnień po poległych żołnierzach i zmarłych inwalidach wojennych potwierdzonym przez organ rentowy, czyli w tym przypadku ZUS. Dokument ten wystawiany jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11marca 2003 roku
  • osoba represjonowana - legitymacja osoby represjonowanej, wystawiona przez ZUS, Wygląd: brązowa, twarda oprawa, materiał płótnopodobny, oznaczenie przy numerze renty OZIW. Wdowiec lub wdowa uprawniony do otrzymywania renty rodzinnej po osobie represjonowanej legitymuje się zaświadczeniem wydanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego)


Należy zaznaczyć, że część uprawnionych z art. 45 i 46 ustawy nie musi występować do Narodowego Funduszu Zdrowia o wydanie decyzji potwierdzającej przynależność do określonej kategorii, jeśli posiadają wskazane inne dokumenty urzędowe potwierdzające ich uprawnienia. Z drugiej jednak strony, nie oznacza to iż, że osoby te nie mogą wystąpić do Oddziału Wojewódzkiego NFZ o wydanie decyzji ustalającej kategorię w sytuacji, gdy w trakcie wizyty lekarskiej mogą pojawić jakiekolwiek wątpliwości dotyczące przynależności bądź rodzaju uprawnienia. Warto również zaznaczyć, że aktualne wnioski o wydanie książeczki inwalidy wojennego-wojskowego bądź legitymacji osoby represjonowanej znajdują się na stronie internetowanej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Uprawnienia IW

Do kategorii IW należą inwalidzi wojskowi oraz niewidome ofiary działań wojennych, które doznały trwałego uszczerbku na zdrowiu w okolicznościach określonych w ustawie o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych. Przypominam, że osobom tym przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w preparaty refundowane z aktualnego obwieszczenia Ministra Zdrowia. Warto jednak zwrócić tu uwagę, że w przeciwieństwie do uprawnienia IB, ustawowa zniżka przyznawana jest w aptece wyłącznie do wysokości ustalonego limitu finansowania. Dokumentem potwierdzającym przynależność do kategorii IW jest książeczka inwalidy wojskowego – wojennego – ta sama, która uprawniała do zniżek pacjentów IB. Pamiętajmy, że o tym, czy jest to inwalida wojenny (wszystkie leki bezpłatnie) czy wojskowy lub inna osoba określona  art. 42 i 59 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (bezpłatne tylko leki podstawowe i uzupełniające) decyduje wpis na drugiej stronie książeczki. W ocenie specjalistów, jeżeli apteka wydaje bezpłatnie leki nie zwracając uwagi na powyższą adnotację może narazić się na konieczność zwrotu refundacji.

Uprawniania ZK

Osobom należącym do kategorii ZK przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu finansowania zaopatrzenie w leki z aktualnego obwieszczenia Ministra Zdrowia, a także preparaty bezpośrednio związane z przeszczepem szpiku kostnego bądź oddawaniem krwi. Dokumentem określającym te uprawnienia jest Legitymacja Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi barwy czerw mej ze złotymi literami oraz legitymacja Honorowego Dawcy Krwi-Zasłużonego dla Zdrowia Narodu w kolorze granatowym. W przypadku dawców przeszczepu kluczowa jest natomiast niebieska legitymacja z orłem w koronie na okładce. Ważne, jest aby nie mylić jej z dokumentem konwencjonalnym niezawierającym orła na okładce.

 

Kody uprawnień dodatkowych

IB- Inwalidzi Wojenni – posiadający grupę inwalidzką, osoby represjonowane, współmałżonkowie na wyłącznym utrzymaniu IB, wdowy i wdowcy po zmarłych z uprawnieniami IB posiadający, rentę rodzinną po zmarłym – otrzymują wszystkie leki na receptę oraz na receptę Rx-w – bezpłatnie

IW- Inwalidzi Wojenni i Inwalidzi Wojskowi – bez grupy inwalidzkiej – otrzymują leki refundowane opłacając różnicę między ceną leku a limitem leku

ZK- Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi, Zasłużeni Dawcy Przeszczepu – otrzymują leki na zasadach Dodatkowo ZK otrzymują bezpłatnie – leki stosowane w krwiodawstwie oraz przeszczepach wg rozporządzenia.

AZ– pracownicy i byli pracownicy zakładów produkujących wyroby z azbestu – otrzymują bezpłatne leki wg odpowiedniego wykazu

PO-  osoby wykonujące powszechny obowiązek obrony otrzymują bezpłatnie leki refundowane do wysokości limitu

WP- osoby wymienione w ustawie o powszechnym obowiązku obrony RP (np. członkowie rodzin żołnierzy).

CN – nieubezpieczona osoba będąca w okresie ciąży, porodu i połogu – leki wydawane są tak jak osobom ubezpieczonym.

DN- osoba posiadająca obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która nie ukończyła 18. roku życia - leki wydawane są tak jak osobom ubezpieczonym.

IN-A - osoba inna niż ubezpieczona, posiadająca uprawnienia do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów ustawy, trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - leki wydawane są tak jak osobom ubezpieczonym.

IN-N- osoba inna niż ubezpieczona, posiadająca uprawnienia do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

IN-F - osoba inna niż ubezpieczona, posiadająca uprawnienia do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

IN-C- osoba inna niż ubezpieczona, posiadająca uprawnienia do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów ustawy o cudzoziemcach.

IN-K- osoba inna niż ubezpieczona, posiadająca uprawnienia do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów ustawy o Karcie Polaka.

IN-Z - osoba inna niż ubezpieczona, posiadająca uprawnienia do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu  zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

IN-G- osoba, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy posiadająca obywatelstwo polskie i posiadająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, które spełnia kryterium dochodowe.

UM- osoba, inna niż ubezpieczona, posiadająca określone uprawnienia do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie wiążących Rzeczypospolitą Polskę umów dwustronnych.