LEKsykon - Nowe zarządzenie NFZ – poznaj zmiany w finansowaniu świadczeń

15:24 03 KWI 2025

Nowe zarządzenie NFZ – poznaj zmiany w finansowaniu świadczeń

Zmiany w finansowaniu świadczeń specjalistycznych – nowe zarządzenie NFZ

1 kwietnia 2025 roku Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, Filip Nowak, podpisał nowe zarządzenie dotyczące zasad finansowania świadczeń w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Dokument, opublikowany jako Zarządzenie Nr 23/2025/DSOZ, wprowadza istotne modyfikacje mające na celu poprawę dostępności do świadczeń specjalistycznych. Zarządzenie to zostało wydane na podstawie art. 102 ust. 5 pkt 21 i 25 oraz art. 146 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Wprowadzone zmiany dotyczą głównie świadczeń specjalistycznych pierwszorazowych. Celem nowego mechanizmu jest motywowanie świadczeniodawców do zwiększenia udziału tych świadczeń w stosunku do wszystkich udzielanych świadczeń w wybranych zakresach specjalistycznych. Wśród nich wymienić można między innymi diabetologię, kardiologię, neurologię, reumatologię czy dermatologię. Mechanizm obejmuje również takie specjalizacje jak alergologia, endokrynologia, gastroenterologia, hepatologia, geriatria, hematologia, immunologia, nefrologia, toksykologia, leczenie chorób naczyń, leczenie osteoporozy, audiologia i foniatria, gruźlica i choroby płuc oraz ortopedia i traumatologia narządu ruchu.

Zgodnie z nowymi zasadami, dla każdego świadczeniodawcy wyznaczony zostanie poziom procentowy świadczeń pierwszorazowych na podstawie mediany ogólnopolskiej, obliczanej na podstawie danych sprawozdawczych za rok poprzedni. W sytuacji, gdy udział procentowy świadczeń specjalistycznych pierwszorazowych jest niższy od poziomu tej mediany, świadczeniodawca zobowiązany jest do poprawy tego wskaźnika. Jeśli wzrost procentowy w stosunku do poprzedniego roku jest niższy niż 3 punkty procentowe, wówczas świadczenia rozliczane w trzech kolejnych miesiącach zostaną obniżone o 25%.

Kara za niski poziom świadczeń pierwszorazowych

Jeżeli świadczeniodawca nie osiągnie wyznaczonego poziomu udziału świadczeń pierwszorazowych w danym kwartale lub nie zwiększy tego udziału o co najmniej 3 punkty procentowe w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, wówczas wprowadzone zostaną finansowe ograniczenia. Wartość świadczeń udzielonych w ciągu trzech kolejnych miesięcy po zakończeniu kwartału będzie obniżona o 25%, co uzyskuje się poprzez zastosowanie współczynnika 0,75.

Jednak nie wszystkie świadczenia zostaną objęte tym mechanizmem. Wyłączenia obejmują między innymi świadczenia dla pacjentów poniżej 18. roku życia, skojarzone świadczenia diagnostyki onkologicznej, a także świadczenia dotyczące kwalifikacji do przeszczepów. Mechanizmowi nie podlegają również świadczenia udzielone w ramach skojarzonej ambulatoryjnej opieki pielęgniarskiej lub położnej oraz te związane z rozpoznaniem oznaczonym kodem zaczynającym się literą „C” w klasyfikacji ICD-10.

Narodowy Fundusz Zdrowia wyznaczył trzeci kwartał 2025 roku jako pierwszy okres oceny spełniania nowych parametrów. Oznacza to, że świadczeniodawcy muszą dostosować organizację swojej pracy do nowych zasad najpóźniej do 1 listopada 2025 roku. W przeciwnym razie ryzykują obniżeniem wartości świadczeń, co może mieć znaczący wpływ na ich sytuację finansową.

Konsultacje publiczne i wprowadzone zmiany

Jak wynika z uzasadnienia do zarządzenia, projekt został poddany szerokim konsultacjom publicznym, w których wzięło udział 83 podmiotów. Wpłynęło aż 266 uwag, z których część wykraczała poza zakres planowanych zmian. Filip Nowak wskazuje, że wiele z tych uwag zostało uwzględnionych, co skutkowało między innymi poszerzeniem katalogu wyłączeń o świadczenia udzielane osobom poniżej 18. roku życia oraz osobom z chorobami nowotworowymi. Nowe zasady będą obowiązywały dla świadczeń udzielanych od 1 listopada 2025 roku.

Podsumowanie

Nowe zarządzenie Prezesa NFZ ma na celu poprawę dostępności do świadczeń specjalistycznych poprzez premiowanie świadczeniodawców zwiększających liczbę świadczeń pierwszorazowych. Choć mechanizm ten może wydawać się rygorystyczny, jego celem jest zwiększenie efektywności systemu ochrony zdrowia. Jak podkreślił Filip Nowak, „poprawa dostępności do specjalistów jest kluczowym celem Narodowego Funduszu Zdrowia, a nowe przepisy stanowią istotny krok w tym kierunku”.